จากบทความ “ตราสารหนี้ฉบับแรกเกิดขึ้นเมื่อไร?” ก่อนหน้านี้ ได้กล่าวถึงการออกตราสารหนี้ฉบับแรกของโลก เพื่อระดมเงินทุนสำหรับการสำรวจแผ่นดินใหม่และการขนส่งทางเรือในช่วงปี พ.ศ.2166 หรือเมื่อ 400 ปีก่อนแล้วสำหรับประเทศไทยท่านทราบหรือไม่ว่าการออกตราสารหนี้ฉบับแรกเกิดขึ้นเมื่อไร และเงินที่ได้นำมาใช้พัฒนาโครงการใดของประเทศ

การออกตราสารหนี้ครั้งแรกของประเทศไทยเกิดขึ้นเมื่อประมาณ 100 กว่าปีก่อนในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์จักรีซึ่งเป็นยุคสมัยของการพัฒนาประเทศให้เท่าทันอารยประเทศ แต่ลำพังเพียงรายได้ของประเทศที่มาจากสินค้าเกษตรเป็นหลักยังไม่เพียงพอที่จะพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานของประเทศได้ รัฐบาลจึงจำเป็นต้องออกพันธบัตรเพื่อระดมเงินทุน

ตราสารหนี้รุ่นแรกของประเทศไทย

ตราสารหนี้ฉบับแรกในประวัติศาสตร์ของประเทศไทยได้กำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 15 มีนาคม2448 เป็นการออกพันธบัตรรัฐบาลในสกุลเงินต่างประเทศจำหน่ายแก่นักลงทุนในยุโรป โดยออกในลอนดอนและปารีส ด้วยวงเงินรวม 1 ล้านปอนด์สเตอร์ลิง อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4.5 ต่อปี อายุ 40 ปี โดยมี Call option คือผู้ออกสามารถชำระหนี้ทั้งจำนวนหรือบางส่วนก่อนครบกำหนดอายุได้ตั้งแต่ปีที่ 10 เงินที่ได้จากพันธบัตรนำไปใช้สร้างทางรถไฟสายลพบุรี-อุตรดิตถ์ ซึ่งเป็นทางรถไฟสายแรกของประเทศไทย และส่วนหนึ่งใช้สร้างระบบชลประทาน และสาธารณประโยชน์อื่นๆรวมถึงเป็นเงินคงคลัง

รัฐวิสาหกิจไทยแห่งแรกที่ออกตราสารหนี้

หลังจากนั้นรัฐบาลไทยได้ออกพันธบัตรรัฐบาลในตลาดทุนยุโรปอีกหลายครั้ง และในปี พ.ศ. 2452 กรมรถไฟได้ออกพันธบัตรเพื่อกู้เงินจากรัฐบาลสหพันธรัฐมลายู เพื่อนำมาสร้างทางรถไฟสายใต้ จำนวน 4.6 ล้านปอนด์สเตอร์ลิง อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4 ต่อปี อายุ 40 ปี กรมการรถไฟหรือการรถไฟแห่งประเทศไทยจึงถือเป็นรัฐวิสาหกิจแห่งแรกของไทยที่ทำการออกตราสารหนี้

ตราสารหนี้สกุลเงินบาทรุ่นแรก

หลังจากการออกพันธบัตรรัฐบาลฉบับแรกที่เป็นสกุลเงินต่างประเทศเกือบ 30 ปีเมื่อพ.ศ.2476 หรือเกือบ 90ปีที่แล้วกระทรวงการคลังได้เริ่มออกพันธบัตรรัฐบาลในสกุลเงินบาทเป็นครั้งแรกในวงเงิน 10 ล้านบาท จำหน่ายให้แก่ประชาชนทั่วไปโดยมีอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4.5 ต่อปี อายุ 10 ปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเงินมาใช้ลงทุนในโครงการสาธารณูปโภคต่างๆเพื่อรองรับการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศ

จากนั้นรัฐบาลไทยได้ดำเนินการออกพันธบัตรอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะหลังจากการประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 ในปี พ.ศ.2504กระทรวงการคลังได้ดำเนินการออกตราสารหนี้ทั้งที่เป็นตั๋วเงินคลัง (Treasury Bill) และพันธบัตรรัฐบาล (Government bond)เพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ และใช้ในการพัฒนาอุตสาหกรรมและโครงสร้างพื้นฐานต่างๆของประเทศจะเห็นได้ว่าตลาดตราสารหนี้มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 และนับเป็นความภาคภูมิใจของตลาดทุนที่ทางรถไฟสายแรกของประเทศไทยก่อสร้างโดยใช้เงินทุนจากการออกตราสารหนี้นั่นเอง